DOĞUM ÖNCESİ BAKIM VE ÖNEMİ

Doğum öncesi bakım ilk kez Boston Hemşire Birliği’nin hemşireleri tarafından gebe kadınların sağlığına katkıda bulunmak amacıyla Boston Lying In Hastanesi’nde kayıtlı tüm gebelere ev ziyareti yapmalarıyla başlamıştır.  Bu ev ziyaretleri ile büyük başarı sağlanmış ve doğum öncesi bakım hizmeti ortaya çıkmıştır. Bu yazımda doğum öncesi bakımın neden önemli olduğunu ve bu kapsamda ne gibi hizmetlerin yer aldığını açıkladım. 

Doğum Öncesi Bakım :

Doğum öncesi bakım (DÖB),hem anne adayının hem de doğacak bebeğin sağlığı ve yaşamı açısından, gebe kadının gebeliği süresince düzenli aralıklarla, gerekli muayene ve önerilerde bulunarak, eğitimli bir sağlık personeli tarafından izlenmesi olarak tanımlanır. Kadında var olan veya gebeliğe bağlı oluşabilecek riskli durumları zamanında teşhis ve tedavi etmek, gebeyi doğum ve lohusalığa hazırlamak amacıyla yapılan tüm işlemlere de doğum öncesi bakım ya da antenatal bakım denilmektedir.

Doğum Öncesi Bakımın Önemi :

Gebelik doğal, fizyolojik bir olay olmasına rağmen bu durum anneyi, ruhsal ve bedensel yönden etkilemektedir. Bu dönemde meydana gelen fizyolojik değişiklikler, sağlık ve hastalık arasındaki çizgiyi daraltmaktadır. Bu nedenle doğum öncesi dönemde hem annenin hem de fetüsün özel bakıma ihtiyaçları vardır. Düzenli doğum öncesi izlemlerle birlikte anneye ve ailesine verilen eğitim ve danışmanlık hizmetleri, gebenin ve ailesinin hem fiziksel ve ruhsal yönden rahatlamasını hem de ailenin olumlu bir deneyim yaşamasını sağlar.Gebede daha önce var olan hastalığın tanısı kadar, bu gebelik esnasında ortaya çıkabilecek bir hastalığa da zamanında tanı koyulmasını sağlar. 

Doğum Öncesi Bakım Almayı Etkileyen Faktörler : 

• Sosyo- ekonomik düzeyin düşük olması
• Annenin yaşı, öğrenim durumu, yaşadığı bölge
• Annenin medeni durumu ve mesleği
• Aile ilişkilerinde bozukluk olması 
• Gebe kadına şiddet uygulanması
• Kültürel inanışlar ve uygulamalar
• Dini etkilenmeler ve özel dinsel törenler
• Beslenme alışkanlıkları, malnütrisyon, vitamin ve bitki kullanımı 
• Aile öyküsü, akraba evliliği, anomalili doğum öyküsü 
• Kronik hastalık öyküsü olması
• Gebelik sayısı ve aralığı, tekrarlayan düşükler ve kayıplar 

Doğum Öncesi Bakımda Neler Yapılır ?

• Annede gebelikten önce var olan hastalıklar ve riskli gebelikler saptanır.
• Gebelik komplikasyonları ortaya çıkabilecek hastalıkların erken tanı ve tedavisi sağlanır. (Toksemi, anemi, Rh uyuşmazlığı vb.) Gerekirse ilgili birimlere sevki sağlanır.
• Gebelerin 12.haftaya kadar saptanması ve ilk izlenimlerinin yapılması, doğuma kadar da en az 6 kez izlenmesi gerekmektedir.Anne ya da bebeği ile ilgili riskli bir durum saptanırsa izlem sayısı artırılmadır. Hemşire tanımladığı problemin özelliğine göre, gebe kadını uygun yerlere sevk ederek, ilgili sağlık ekibinden bakım almasını sağlar.
• Anne tetanoza karşı bağışıklanır.
• Tam kan sayımı, kan grubu tespiti ve kan şekeri ölçümü en sık yapılan testlerdir. Bununla birlikte rutin olarak idrar testi ve idrar kültürü istenir.
• Doğumun nerede, nasıl ve kim tarafından yapılacağına karar verilir.
• Anne fizyolojik ve psikolojik olarak doğuma hazırlanır.
• Anneye beslenme, gebelik hijyeni, doğum, doğum sonu bakım, bebek bakımı ve doğum sonu kullanabileceği aile planlaması yöntemleri konusunda eğitim verilir.

YAZARDAN NOTLAR 

“Anne sağlığı, aile sağlığından ve dolaylı olarak toplum sağlığından ayrı düşünülmemelidir. Çünkü sağlıklı kadın sağlıklı gebe olur ve sağlıklı çocuk doğurur, sağlıklı çocuk da sağlıklı toplumun bireylerini oluşturur. „

Yazar : 

Öğr. Hemşire Defne TOPUZ 

İnstagram // deffnetopuz

deffnetopuz@gmail.com

KAYNAKLAR : 

Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği - Prof. Dr. Lale Taşkın 

Hemşirelik ve Ebelik İçin Kadın Sağlığı ve Hastalıkları - Prof. Dr. Hediye Arslan Özkan 

Makale : 

Annelerin Düzenli Prenatal Bakım Alma Durumları ve Etkileyen Faktörler

Doğum Öncesi Bakım Hizmetleri